1. تماشای تلویزیون:
کودکان هنگام تماشای تلویزیون، همانند بسیاری از بزرگسالان، جلوی آن آرام می نشینند. برنامه های مناسب اغلب سرگرم کننده یا حداقل مشغول کننده هستند. اما تماشای تلویزیون جنبه های منفی نیز دارد. کودکان ممکن است با دیدن برنامه های تلویزیون آشفته و ناراحت شوند، زیرا همواره با این عدم اطمینان رو به رو هستند که چه چیزی واقعی است و چه چیزی غیرواقعی. آن ها بیشتر چیزهایی را که درباره مصیبت ها، بیماری ها، خشونت، اعتیاد، جنگ و جنایت می شنوند به عنوان واقعیت می پذیرند. اخبار تلویزیون نیز می تواند یک کودک را به وحشت بیاندازد.
بعد از دیدن یک برنامه ناراحت کننده یا فیلمی که در ذهن کودک تصورات غلطی را به وجود می آورد، او نیاز دارد تا درباره آن چه که دیده است توضیحی بشنود و دلگرمی به او داده شود. اما متاسفانه، والدین اغلب همراه کودک، برنامه را تماشا نمی کنند. اگر هم در کنار کودک باشند شاید باز هم کودک در معرض نشانه های مخرب و ناراحت کننده باشد.
2. بازی های رایانه ای:
بازی های رایانه ای نیز به چند دلیل مورد پسند واقع می شوند. آن ها هیجان انگیز، چالش برانگیز و پرماجرا هستند. کودک روی مهارت هایی کار می کند که به برنده شدن او کمک می کند، مثل حرکات دیداری و هماهنگی ماهیچه های کوچک. بازی ها بازخورد آنی خود را در قالب امتیاز و ارائه بازی جدید به نمایش می گذارند و اگر یک کودک بازنده شود یا نحوه بازی را دوست نداشته باشد باز هم حق انتخاب بازی دیگری را دارد.
بازی های رقابتی نیز اغلب پرکشش هستند زیرا منجر به ارتباطات اجتماعی می شوند. کودکان با هم بازی ها را انجام می دهند و به مراحل بالا می رسند. کودکان در این نوع بازی ها، کنار هم و به نوبت بازی می کنند و از تماشا و تشویق یکدیگر لذت می برند.
وقتی کودک در این رقابت ها شرکت می کند، احساس می کند قدرتمند است. او شخصیت هایی را کنترل می کند که یا با هم می جنگند یا در رقابت های ورزشی پیروز می شوند و یا به جستجویی اسرارآمیز می پردارند. کودکی که در تمام طول روز تحت کنترل والدین و مربیان خود است از تحت کنترل گرفتن و قدرت تسلط بر یک دنیای ساختگی بسیار لذت می برد.
خشم و خشونت جزو مشکلاتی است که متوجه بازی های رایانه است. اغلب بازی های رایانه ای خشونت بار است. ممکن است کودکی ساعت ها یا روزها به بازی سرگرم باشد، فقط به این دلیل که می بازد و مجبور است بازی را از اول شروع کند. گاهی والدین جیغ های ناشی از خشم فرزندشان را می شنوند که حاکی از عدم تحمل فشار در برابر ناراحتی است. وقتی کودک در بازی به مشکلی برخورد می کند، ناراحتی خود را بر سر هر کس که نزدیک اوست خالی می کند. و والدین برای احساس همدردی به او می گویند: «اگر این بازی ناراحتت می کند، چرا با آن بازی می کنی؟» ولی اغلب کودکان این همدردی را نمی پذیرند.
3. استفاده از اینترنت:
کودکان می توانند از وب سایت های جالب دیدن کنند و برخی از تکالیف و تحقیقات خود را با رایانه انجام دهند. با نظارت کامل والدین به اتاق های گفتگو (چت روم) بروند و پیام الکترونیکی بفرستند، یا با نرم افزار های مختلف کار کنند. اما برخی از محتواهای وب سایت ها مناسب کودکان نیست در نتیجه والدین مجبورند محدودیت های شدیدی را در این مورد اعمال کنند. کنترل، ارزش گذاری، بررسی و ابزارهای نظارت و کنترل در فضای مجازی می تواند به والدین کمک کند تا فرزندان خود را از منابع غیراخلاقی دور نگه دارند.
به طور کلی استفاده بیش از حد از تلویزیون، بازی های رایانه ای و اینترنت مشکلاتی در پی دارد. از قبیل اختصاص زمان کمتر به،
- مطالعه
- بازی در فضای آزاد
- ورزش
- ساخت کاردستی
- انجام تکالیف درسی
- برقراری ارتباطات اجتماعی
- و همراهی خانواده
والدین در صورت مشاهده چنین روندی وظیفه دارند انتخاب های دیگری در اختیار کودکان خود قرار دهند، از قبیل:
- بازی های صفحه ای و فکری دو نفره والد-کودک
- همراهی با یک دوست
- کتاب خواندن با صدای بلند
- رفتن به زمین بازی
- کلاس های آموزشی یا ورزشی
در نهایت اینکه...
به طور کلی والدین باید روش های مختلفی را برای کنترل زمان استفاده فرزندانشان از تلویزیون، بازی های رایانه ای و اینترنت در پیش بگیرند، در موارد استثنا نیز منعطف باشند. برخی از این روش ها و استثناها در ذیل آمده است:
به عنوان پاداش (برای مثال هنگامی که کودک نمره خوبی گرفته است یا کار خوبی انجام داده است.)
- تعیین زمان محدود و مشخص
- بعد از انجام دادن کاری (برای مثال بعد از اتمام تکالیف یا تمیز کردن اتاق)
- آخر هفته ها
- زمانی که دوستانش به خانه می آیند
- زمانی که مراحل آخر بازی است یا برنامه خاصی از تلویزیون در حال پخش است.